ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Każda minuta igrzysk olimpijskich w Tokio tylko w Eurosporcie i w Eurosporcie w Playerze

W 1982 roku, na mistrzostwach świata w ekwadorskim Gwajakil, udowodnił to w porywający sposób. Jego ostatni skok z trampoliny trzymetrowej przyniósł mu wynik 92,07 pkt. - rekordowy w pojedynczym skoku. Jego najbliższy przeciwnik uzyskał ponad sto punktów mniej na koniec tego jednostronnego finału. Dominacja trwała na wieży 10-metrowej, gdzie stał się pierwszą osobą na międzynarodowych zawodach, która otrzymała perfekcyjną notę 10 punktów od wszystkich siedmiu sędziów. Louganis stał się też pierwszym skoczkiem do wody, który zdobył złoty dublet na jednych mistrzostwach świata.

Nie było więc niespodzianką, kiedy Louganis przeniósł swoją stratosferyczną formę na igrzyska olimpijskie i stał się pierwszym zawodnikiem od czasów Petera Desjardinsa w 1928 roku, który zdobył olimpijski dublet na trzech i dziesięciu metrach. Louganis po prostu zniszczył konkurencję. Przekroczył nawet granicę 700 punktów w finale trampoliny - kolejny olimpijski rekord. Jego wynik 754,41 pkt był o ponad 92 punkty lepszy od kolejnego rywala. Podobnie było na wieży - jego kolega z reprezentacji, Amerykanin Bruce Kimball, był drugi, ale gorszy o 67 punktów, podczas gdy Louganis zdobył 710,91 pkt - najwięcej w historii konkurencji. Później przyznał się, że słuchał muzyki z filmu "Rydwany ognia" na walkmanie, trzymając w ręku swojego pluszowego misia, aby uspokoić nerwy przed historycznym, finałowym skokiem.

Starając się nadać kontekst osiągnięciom Louganisa, jego trener Ron O'Brien powiedział: "Dziennikarze prosili mnie, abym porównał to do występów w innych sportach. Powiedziałbym, że to było jak skok w dal na ponad 9 metrów lub bieg na 100 metrów w czasie 9:50". W oczach trenera to, co udało się zrobić Louganisowi, przewyższało nawet wyczyny Carla Lewisa podczas tych samych igrzysk.

Plaga AIDS

W pełnej amerykańskich sukcesów dekadzie Louganis był tylko jedną z wielu wyróżniających się postaci. Ale lata 80. to także czas, kiedy pandemia AIDS pojawiła się w codziennym życiu ludzkości. AIDS, stanowiące wyraźne i aktualne zagrożenie, było nową i nierozpoznaną chorobą, która rosła w siłę pod koniec lat 70. w zachodniej części kraju. Była to plaga, która dała początek coraz to dziwaczniejszym miejskim legendom.

AIDS zostało nazwane "rakiem gejów" i doprowadziło do stygmatyzacji tych, którzy znaleźli się w słynnym przedziale "4H" - homoseksualistów, Haitańczyków, hemofilików i heroinistów. Niektórzy bigoci twierdzili nawet, że ludzie są karani za swoją orientację seksualną.

Jak większość homoseksualistów w tamtych czasach, Greg Louganis był w grupie podwyższonego ryzyka. Jednak myśl o tym, że mógłby być nosicielem wirusa, nie przyszła mu do głowy, ponieważ wiedział, że nie miał wielu partnerów, ani nie prowadził szczególnie ryzykownego życia miłosnego. Jednak prawdziwe niebezpieczeństwo choroby dotarło do niego, gdy dowiedział się, że Kevin, jego partner z początku lat 80., został zdiagnozowany jako nosiciel wirusa HIV. To właśnie Kevin zachęcił później Louganisa do poddania się testom.

Jeśli życie w zaprzeczeniu wydawało się łatwiejsze, zwłaszcza w obliczu zbliżających się igrzysk w Seulu, strach przed zburzeniem olimpijskiego marzenia szybko przerósł obawy o własne zdrowie. Pewnego dnia Louganis nie mógł już dłużej odkładać tego na później. Był początek 1988 roku, jego ówczesny partner miał problemy z zakażeniem skórnym i oddychaniem. Kiedy sytuacja zmusiła go, aby udać się do szpitala na badania, Louganis, który trenował na Florydzie, postanowił zrobić to samo. Wyniki okazały się takie, jakich się obawiał. Pozytywne.

- Słyszysz brzęczenie w uszach, nie rozumiesz wszystkiego, co się do ciebie mówi. Bałem się, bo widziałem, jak umierają ludzie. Myślałem, że to już koniec - wyznawał.

- W czasie, gdy mnie zdiagnozowano, myśleliśmy o HIV jak o wyroku śmierci. To było sześć miesięcy przed igrzyskami olimpijskimi, a ja myślałem o tym, że spakuję walizki, pojadę do domu, zamknę się w nim i będę czekał na śmierć.

Lekarz, który mu towarzyszył, powiedział Louganisowi, że wręcz przeciwnie, najlepszą rzeczą do zrobienia byłoby teraz ukierunkowanie się na igrzyska. Utrzymanie dobrej formy i pozytywnego nastawienia jest bowiem najlepszą barierą przed rozwojem choroby. Louganis musiał jednak zastosować bardzo agresywną terapię, przyjmując przez całą dobę lek antyretrowirusowy AZT.

- To był jedyny dostępny lek. Musiałem brać dwie tabletki co cztery godziny. Nie miało znaczenia, gdzie byłem. Miałem zegarek, który ciągle mi o tym przypominał.

"Przejdziemy przez to razem"

Tajemnica okazała się ciężka do zniesienia. I trudna do podzielenia się. - Otwarcie się i szczerość nie wchodziły w grę. Z AIDS wiązało się mało współczucia - wspomina Louganis. Tylko jedna osoba mogła to zrozumieć: Ron O'Brien.

W tym momencie O'Brien był jego trenerem już od dekady. Mieli dobre relacje w pracy, jak i poza basenem. Ron miał nie mniejszy wpływ na Louganisa niż Lee i potrafił wydobyć to, co najlepsze z nieśmiałego i introwertycznego skoczka do wody. W 1984 roku O'Brien przekonał swojego podopiecznego, by ten kontynuował karierę aż do Seulu. To, co już osiągnął, było wyjątkowe, ale do legendy tego sportu przejdzie tylko wtedy, jeśli na następnych igrzyskach olimpijskich byłby w stanie powtórzyć swój wyczyn.

Wiosną 1988 roku, kiedy Louganis w pokoju hotelowym w Waszyngtonie odważył się powiedzieć O'Brienowi o swoim zakażeniu wirusem HIV, trener nie zmrużył oka. - Przejdziemy przez to razem - powiedział, jednocześnie przytulając Louganisa. Wspólnie rozważyli potencjalne niebezpieczeństwo, jakie Louganis może stanowić dla innych. Zgodzili się również zachować to w tajemnicy.

- Greg nie chciał, aby ktokolwiek inny o tym wiedział, ponieważ bał się, że nie będzie mógł wjechać do Korei Południowej, że nie będzie mógł startować w zawodach - wspomina O'Brien.

- Wierzę, że gdyby Komitet Olimpijski dowiedział się, że jest nosicielem wirusa HIV, odebrałby mu miejsce w drużynie. Jeśli uprawiałby sport kontaktowy, powiedziałbym, że nie może jechać i zgłosiłbym to. Ale skoki do wody to co innego - tu nie ma żadnego kontaktu.

Głowa w Seulu

Do 19 września 1988 roku. Kwalifikacje do finałów na 3-metrowej trampolinie. Po ośmiu skokach wszystko szło dobrze. Zgodnie z oczekiwaniami Louganis prowadził, wyprzedzając Tana Liangde, srebrnego medalistę z Los Angeles i jedynego człowieka, który pokonał go na trampolinie w ciągu siedmiu lat. Potem nastąpił dziewiąty skok, który Louganis miał opanowany do perfekcji. Ale jeszcze przed samym wyskokiem O'Brien zrozumiał, że coś jest nie tak.

- Coś siedziało mi na żołądku. Kiedy wystartował, wiedziałem, że będzie źle. Kwestia sporną pozostawało tylko, jak źle.

O'Brien nie pomylił się: spadając w kierunku wody Louganis uderzył głową o trampolinę w akompaniamencie tępego łomotu.

Pierwsza reakcja Louganisa nie była taka, jakiej oczekiwał świat. Przed zmartwieniem pojawiła się bowiem nadszarpnięta duma. Dwukrotny mistrz olimpijski i pięciokrotny mistrz świata uderzający głową w trampolinę... Na oczach całego świata... To było żenujące. Louganis miał jedno pragnienie: pozostać pod wodą i zniknąć. Tak, aby basen pochłonął jego wstyd.

W końcu wypłynął na powierzchnię i wyszedł z basenu. Jego obrażenia nie wyglądały na poważne. Z pewnością nie przypominały wypadku, jakiemu uległ w 1979 roku podczas spotkania Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego, kiedy to stracił przytomność na 20 minut. Nadal jednak martwił się z powodu, którego nikt, poza O'Brienem, nie mógł zrozumieć. Obawiał się, że jego tajemnica wyjdzie na jaw; obawiał się konsekwencji, jakie jego tajemnica może przynieść innym.

Jerome Nalliod, bezpośredni świadek tej sceny, pamięta to, co działo się później.

- Skakałem trochę za nim. Kiedy uderzył się w głowę, ja byłem w jacuzzi i przygotowywałem się do skoku. Oczywiście, obserwowałem go, ponieważ, cóż, to był Louganis, czyli najlepszy z najlepszych. Wyszedł z wody i trzymał się za głowę. Belgijski trener, Jan Snick, zaczął dotykać jego głowy. Teraz, patrząc na to z perspektywy czasu, pamiętam, że Louganis od razu zakrył ranę i udał się w kierunku miejsca, gdzie wszyscy gromadziliśmy się pod trybunami.

- W tamtym czasie oczywiście nie wiedziałem, że jest nosicielem wirusa HIV. Ja i [meksykański zawodnik] Jesus Mena poszliśmy czyścić trampolinę, oczywiście boso. Miałem kilka zadrapań na stopach... Więc kiedy jego historia wyszła na jaw, pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem, był test na HIV. Patrząc wstecz, zdaję sobie sprawę, że to musiało być dla niego straszne, gdy pomyślał, że być może ryzykował zarażenie ludzi, nie mogąc nikomu nic powiedzieć. Strasznie trudna do zniesienia i skomplikowana chwila.

W dniu, w którym Louganis ujawnił, że jest nosicielem wirusa HIV, w 1995 roku, niektóre nietaktowne media starały się nadać temu incydentowi w Seulu odpowiednią rangę. Wokół zachowania Louganisa doszukiwano się skandalu. Udowodniono jednak, że żaden z jego przeciwników nie był tego dnia zagrożony. Ryzyko okazało się znikome. Z dwóch powodów: ilość krwi, która dostała się do wody, była zbyt mała, by kogokolwiek zakazić, a ponadto obecny w basenie chlor zabiłby wirusa.

W tamtym momencie Louganis nie był jednak mądrzejszy. Miał otwartą ranę, która wymagała zszycia. Amerykański lekarz, Jim Puffer, który się tym zajmował, nie miał na sobie rękawic ochronnych, co tylko jeszcze bardziej wzmogło niepokój Louganisa. Ale był sparaliżowany, nie mógł nic powiedzieć w obawie przed konsekwencjami.

- Byłem oszołomiony. To, co działo się wtedy w mojej głowie, to były ciągłe pytania o to, jaką ponoszę odpowiedzialność i czy mam coś powiedzieć. Strzegłem tego sekretu, chciałem coś przekazać, ale to nie wchodziło w grę. Wiedziałem, że jestem w kraju, w którym prawdopodobnie od razu zostanę deportowany. Nie byłbym więc w stanie dokończyć tego, co zacząłem. Byłem przerażony.

"Jeśli nie możesz uwierzyć w siebie, uwierz we mnie"

Louganis nie wiedział, co powinien zrobić. Wypowiedzieć się? Wrócić do rywalizacji? Rzucić ręcznik? O'Brien nie wywierał na nim żadnej presji i powiedział, że jakakolwiek decyzja zostanie podjęta, będzie właściwa. On również przechodził przez skomplikowany rozdział w swoim życiu, bowiem jego matka zmarła tego samego dnia. Mimo to dodał Louganisowi otuchy, starając się jednocześnie bagatelizować sytuację, na ile to było możliwe.

- Aby mnie uspokoić, Ron powiedział, że gdy hokeiści zostają trafieni w twarz krążkiem i mają założone pięćdziesiąt szwów, potem wychodzą na taflę i grają resztę meczu. Ja miałem tylko cztery szwy i musiałem wykonać tylko dwa skoki.

O'Brien dodał: - Wiem, że twoja pewność siebie jest całkowicie zdruzgotana. Ale jeśli nie możesz uwierzyć w siebie, uwierz we mnie.

Po krótkim spacerze Louganis zdecydował się kontynuować start. A kiedy wrócił na trampolinę, reakcja publiczności upewniła go, że podjął właściwą decyzję, choć wciąż musiał wykonać jeszcze jeden wielki skok wiary.

- Kiedy stanąłem na rozbiegu, trzęsąc nogami i rękami, ogłoszono moje nazwisko. Ku mojemu całkowitemu zaskoczeniu, rozległy się gromkie brawa. Potem, gdy ogłoszono czas na skok, zrobiło się niesamowicie cicho. Można było wyczuć napięcie w sali, a ja już byłem przerażony. Wciąż nie wiedziałem, co zrobiłem źle w ostatnim skoku, a tu miałem skoczyć w taki sposób, aby moja głowa znów znalazła się kilka centymetrów od trampoliny.

- Nie chciałem się wstydzić przed tymi wszystkimi ludźmi. Napięcie pękło, gdy zobaczyli, że jestem bardziej zdenerwowany i przestraszony niż oni sami. Ich śmiech pomógł mi się rozluźnić. Uświadomiło mi to również, jak wielkie mam wsparcie. Zdałem sobie sprawę, że publiczność chciała, abym dobrze sobie poradził.

Wynik? 87,12 pkt. Był to najlepszy skok kwalifikacji, który spotkał się z owacją na stojąco. Jeszcze jedno niemal perfekcyjne zanurzenie dawało mu trzecie miejsce. Finały następnego wieczoru nie były łatwe, ale przyniosły kolejne dwa złota. O ile Louganis powtórzył to samo nurkowanie i wygrał 3-metrową trampolinę z dużą przewagą nad Liandge'em, o tyle na 10-metrowej wieży walka toczyła się do samego końca. W ostatnim skoku Louganis musiał wykonać znacznie trudniejszy skok, potrójne salto, znane jako "Skok śmierci" po śmiertelnym wypadku Rosjanina Siergieja Czalibaszwilego z 1983 roku.

Louganis wykonał skok perfekcyjnie i wygrał złoty medal różnicą zaledwie 1,14 punktu. Tym samym zapewnił sobie status legendy tego sportu. Stał się jedynym mężczyzną, który zwyciężał zawody w skokach do wody na kolejnych igrzyskach olimpijskich - idąc w ślady Patricii McCormick, która dokonała tego samego w latach 50. Po tym bezprecedensowym podwójnym sukcesie, po dramacie kwalifikacji, nie było wątpliwości, że nadszedł czas, aby Louganis powiedział "Pas".